Jak wymówić brzydkie słówka (W 80 blogów dookoła świata #2)

Dzisiejszy post będzie nie lada gratką dla wszystkich językowych marud, które lubią pielęgnować w sobie przekonanie o trudach i znojach niechybnie czekających każdego, kto chciałby opanować zasady francuskiej wymowy. Nawet jednak jeśli nie jesteś marudą, to nie rezygnuj od razu z czytania, a kto wie, może pod koniec i Ciebie ogarnie językowe zwątpienie? ;) Zresztą, na pewno jesteś jednym z tych licznych czytelników, który z niecierpliwością czekali na drugi wpis z cyku „W 80 blogów dookoła świata” - i oto Wasza niecierpliwość została nagrodzona. Dzisiejszy temat skupia się wokół pięciu najśmieszniejszych lub najtrudniejszych do wymówienia słów w języku francuskim. 

 

Bywają takie języki, w których stopień trudności wymówienia jakiegoś słowa wzrasta wraz z jego długością, a słowo sześciosylabowe uznawane jest za umiarkowanie krótkie i proste. Tymczasem we francuskim jest moim zdaniem na odwrót – im słowo krótsze, tym gorzej, bo ileż trzeba się nastękać i natrudzić, żeby te wszystkie nosowe ą i ę wyjęczeć w sposób zrozumiały. Mam wrażenie, że nowicjusz często nie ma szans na prawidłowe wyrażenie swoich myśli inaczej, niż tylko pomagając sobie pełnymi zdaniami, a przy okazji jeszcze rękami, bo inaczej wszystkie te wyrwane z kontekstu „vais”, „veux” „vaut”, „vain”, „vingt” i „vin” zabrzmią jak jedno wielkie i nieokreślone we,wy,wę. Zresztą, czasem nawet prawidłowa wymowa poszczególnych słów nie gwarantuje, że rozmówca usłyszy akurat to, co mieliśmy na myśli. Szczególnie niebezpieczne bywa zapominanie o la liaison (swoiste les liaisons dangereuses), czyli o łączeniu międzywyrazowym – czasem obowiązkowym, czasem wręcz przeciwnie. Przykład z życia wzięty, to moja niegdysiejsza rozmowa z C., której opowiadałam o moim egzaminie w Szkole Prawa Francuskiego, który napisałam „sans antisèches” (bez ściąg) – na co usłyszałam pytanie, gdzie ja je wszystkie ukryłam. Brak łączenia spowodował powiem, że nie zadźwięczało końcowe „s” w słowie „sans” i C. zrozumiała, że miałam „cent antisèches” (sto ściąg). Zakończenie tej historii mogło być zresztą jeszcze bardziej krwawe, bo tak samo jak „sans” i „cent” wymawia się słowo „sang” czyli krew [sɑ̃].

Ale do rzeczy, co z tymi pięcioma słowami, które mają być najśmieszniejsze albo najtrudniejsze? Poza ogólną trudnością z mamrotaniem tych krótkich nosowych zbitek (na przykład praktycznie niemożliwe do wyjęczenia "J'en ai un") nie przychodzą mi do głowy jakieś szczególnie ciężkie i zarazem ciekawe słowa. Nazwijcie mnie osobą bez poczucia humoru, ale żadne też dotąd nie rozbawiło mnie do łez. Pomyślałam więc, że warto wrzucić Wam tu parę mniej lub bardziej pikantnych słówek z paroma wskazówkami co do poprawnej wymowy, bo wbrew pozorom, przeklinanie też może być niełatwe.

Zachęcam do odsłuchiwania nagrań (♫) i głośnego powtarzania tak długo, aż uznacie, że osiągnęliście perfekcję ;)

1. * le cul [ky] ♫ – dupa, tyłek. Wymawiając pamiętamy o złożeniu ust w dzióbek, tak żeby wytworzyć samogłoskę na pograniczu i/u/y. Jeśli pójdziemy za bardzo w stronę y, to może nam się z tego zrobić ogonek, czyli * „la queue” ♫ (tak, również ten ogonek, który dynda niektórym po przeciwnej do pośladków stronie). Nie wolno też ulegać pokusie barbarzyńskiego odczytania tego jako zwykłe [kul], bo zrobi nam się z pośladków coś fajnego, inaczej „cool” ♫ .

2. * ta gueule! [ta gœl] ♫ – dosłownie „twoja morda”, czyli dość agresywne żądanie zaprzestania mówienia. W tym wypadku również istotna jest praca nad dobrą wymową samogłoski, będącej czymś pomiędzy o/e. Najważniejsze, żeby nie mieszać do tego polityki, w szczególności generała de Gaulle'a. ♫

3. * le con [kɔ̃], la conne [kɔn] ♫ - „le con” to dosłowne i niezbyt delikatne określenie narządów płciowych kobiety, w mowie potocznej służące także do wskazania, że ktoś jest debilem, idiotą i w ogóle kimś najgorszym. Występuje zarówno jako rzeczownik jak i przymiotnik, także w rodzaju żeńskim (precz z gramatyczną mizoginią!). Wydaje się fonetycznie bezpieczniejsze, niż dłuższy odpowiednik, czyli „connard” [kɔnaʀ], który łatwo pomylić z kaczką („canard” [kanaʀ]).

4. dingue [dɛ̃g] ♫ – z tym niezbyt brzydkim słówkiem warto uważać zwłaszcza przy głośnym czytaniu nieznanego tekstu, by nie pomylić go z podobnie wyglądającym „digne” [diɲ] ♫ . Wystarczy trochę nieuwagi przy czytaniu, mrugnięcie w nieodpowiedniej chwili, a zamiast wskazać na czyjąś godność, zrobimy z kogoś wariata i szaleńca. Za to przy swobodnej wypowiedzi raczej nie będziemy mieć problemu, czy wołać „tu es dingue” czy „tu est digne”.

5. * un salaud [salo] ♫ – jeśli nie mieliście jeszcze okazji nikogo obrażać w ten sposób, to zwracam uwagę, żeby nie skłaniać się przypadkiem na koniec w stronę u, bo zamiast zwyzywania od łajdaków możemy niechcący kogoś wesoło powitać nieco koślawym „salut!” [saly] ♫ Pamiętajmy więc o zrobieniu na zakończenie pięknego o, żeby nie było wątpliwości co do naszych intencji. Do kobiet wołało się kiedyś per "une salaude" (nie mylić z "une salade"!), choć Mały Robert tego nie potwierdza. Obecnie w stosunku do kobiet funkcjonuje łatwiejsze do wymówienia, ale chyba trudniejsze do puszczenia płazem słowo "une salope". Według Roberta oba te słowa pochodzą od "sale" - czyli brudny.

Pamiętajcie, przeklinać trzeba z pełnym przekonaniem i swego rodzaju godnością, bo inaczej ktoś może nie wziąć sobie naszych słów do serca! Ćwiczcie więc do lustra w zaciszach swoich domów oraz wspólnie z kolegami, a jeśli mimo to w chwili próby nadal nie będziecie czuć się wystarczająco pewnie, zawsze pozostaje Wam stosunkowo bezpieczne "merde!" :)

A czy Wam przeklinanie po francusku sprawia problem? :)

Nie zapomnijcie też zajrzeć na inne blogi językowe biorące udział w akcji:
Français mon amour 
Studia-parla-ama (włoski) 
English-Nook
Learn English śpiewająco 
Niemiecka sofa 
Langueflirt.de - blog o języku niemieckim 
Hiszpański na luzie
Szwecjoblog 
Język holenderski - pół żartem, pół serio 
Wietnam.info 
Daga tłumaczy (rosyjski)