Przerwy w nauce – czyli jak się zatrzymać, żeby się nie stoczyć.

Bywa i tak, że myśl o sięgnięciu po podręcznik nagle z jakiegoś powodu staje się wyjątkowo niemiła, a pomysł otwarcia zeszytu i zagłębienia się w gramatykę napawa niewysłowioną odrazą. Cóż wtedy począć? Uczyć się, czy się nie uczyć? A może by tak odłożyć to na później?

Od dawna na własnej skórze próbuję ustalić, jak uczyć się najefektywniej. Nie tylko z jakich materiałów korzystać, ale też z jaką częstotliwością zasiadać do książek i jak intensywnie się nad nimi pochylać  - oczywiście mój kręgosłup ma własne zdanie na ten temat. Wydaje mi się, że jak na razie mój sposób się sprawdza, gdyż widzę, jak duże postępy poczyniłam przez ostatnie jedenaście miesięcy (tak, tak, odliczam czas do magicznej bariery jednego roku, która oczywiście nic nie zmieni, ale na pewno stanie się swoistym punktem odniesienia); dlatego też przedstawię parę moich przemyśleń na temat ilości czasu spędzanego nad francuskim oraz – co właściwie zaprząta moją głową bardziej – czasu spędzanego w inny sposób.

Jak już z pewnością wspominałam, uczę się raczej intensywnie: staram się robić to codziennie po kilka godzin (pozwalają na to uroki mojego specyficznego trybu życia zawodowo-edukacyjnego), choć zdarzają się dni, kiedy mam inne sprawy na głowie i wtedy bez wyrzutów sumienia odpuszczam francuski, bo głównie założenie jest takie, że ma mi to sprawiać przyjemność i dawać satysfakcję, a nie być obowiązkiem. Poza tym mniej więcej raz w miesiącu trafia się tydzień, kiedy muszę bardziej się skupić na swojej pracy i wtedy też nie czuję się już na siłach by podejmować igraszki intelektualne z francuskim – mam po prostu pewien limit tego, ile mogę intensywnie myśleć jednego dnia ;)

Taka jedno- lub kilkudniowa przymusowa przerwa nie wyrządza w mojej pamięci żadnych zauważalnych szkód i z jeszcze większą ochotą wracam po niej do nauki. Gorzej, gdy nie mam żadnych pilnych spraw i po prostu odkrywam, że nie – nie chce mi się. Nie mam ochoty, wolę poczytać książkę, porobić cokolwiek innego, już mi się znudziło. Oto i straszne spostrzeżenie – po prostu już mi się znudziło. Gdy pierwszy raz tak pomyślałam, trochę się przestraszyłam, że po raz kolejny okazało się, że mam słomiany zapał i że zaraz zaprzepaszczę wszystko, co wypracowałam przez ostatnie miesiące. Sytuacja została jednak opanowana – poniżej dzielę się instrukcją postępowania w takich sytuacjach.

Co zrobić, gdy stwierdzamy, że już nam się nie chce, a przecież kiedyś nam się chciało?

1. Nie wpadać w panikę.

2. Nie uczyć się. Robić to, na co ma się ochotę. Schować książki i zeszyty, nie myśleć o tym, że się coś tam powinno, ba, zabronić sobie sięgać po podręcznik.

3. Nadal robić inne rzeczy, wyzbyć się presji i poczucia winy. Skoro się nie ma ochoty, to nauka i tak nie byłaby zbyt efektywna.

4. W oczekiwaniu, aż zatęsknimy za francuskim (czy jakimkolwiek innym językiem) utrzymywać z nim stały, niezobowiązujący kontakt.

5. Po jakimś czasie sprawdzić, czy znowu mamy ochotę na trochę podręcznikowej teorii.

Jak się łatwo domyślić, w całym tym planie najważniejszy jest punkt czwarty – jego zadaniem jest bowiem sprawienie, żebyśmy nie odzwyczaili się od języka. Nie gwarantuje on wcale, że nic nie pozapominamy z tego, czego się do tej pory nauczyliśmy, ale na pewno pozwoli zminimalizować straty, a także ułatwi późniejszy powrót do intensywnej nauki. 

Jak zatem utrzymać ów kontakt? Bardzo prosto, a to:

1. Włączając radio. Niedawno spotkałam się gdzieś z propozycją, żeby słyszeć je cały czas, nawet jeśli nic się nie rozumie (akceptuję) i nawet jeśli skupia się na czymś innym, np. czyta książkę, ogląda film – z czym jednak ciężko mi się zgodzić, bo w takiej sytuacji radio będzie mi przeszkadzać w tym, na czym się akurat skupiam. Nie popadam więc w takie skrajności, ale i tak codziennie słucham francuskiego radia – przy śniadaniu, gotowaniu, zmywaniu, sprzątaniu i wszystkich tych czynnościach, które nie wymagają ode mnie nadmiernego myślenia. Zwykle staram się skupiać i rozumieć, o czym mowa, ale czasem pozwalam mu po prostu „szumieć” w tle. Oprócz radia warto zaangażować też francuskie piosenki, które spełnią podobną rolę.

2. Przeglądając Internet. Gdy interesuje mnie jakiś temat, przeglądam nie tylko polskie, ale również francuskojęzyczne strony. Moje Google są już do tego stopnia wypaczone, że mimo polskich ustawień i preferencji na pierwszą stronę wyrzucają co najmniej połowę wyników po francusku – zwykle na nie wchodzę i przeczytam kawałek zanim sobie uświadomię, że nie wszystko rozumiem, bo to właśnie francuski :) Szczególnie często zdarza się to, gdy szukam przepisów kulinarnych i informacji o kosmetykach. Permanentna inwigilacja przez Google zostaje w tym wypadku usprawiedliwiona.

3. Czytając książki. Skoro nie mam ochoty się uczyć, tylko coś poczytać, to równie dobrze może to być coś po francusku. Niestety, rozwiązanie to ma kilka wad, bo książek, które naprawdę chcę przeczytać, nie jestem jak na razie w stanie zrozumieć inaczej, niż po polsku, ale jest i druga strona medalu – w obcym języku prosta literatura nie wydaje się aż tak prosta i słaba :) Zresztą, można znaleźć sobie coś, co jest zarazem proste i fajne (niech już nawet to będzie Mikołajek). Inną wadą jest to, że nie zawsze mamy dostęp do słownika (choć wspominałam już, że z tym problemem nieźle sobie radzi Kindle), ale przecież nie chodzi o to, żeby zrozumieć każde słowo.

4. Poszukując informacji o tym, jak się uczyć i jak uczą się inni. W moim przypadku to naprawdę motywuje, bo gdy poczytam wypowiedzi innych osób o tym, jak sobie radzą z nauką, od razu mam ochotę wrócić do podręczników. Czasem chcę wypróbować jakiś nowy sposób, a czasem myślę sobie: och, on już tyle umie a uczy się tyle i tyle, ja nie będę gorsza! :)

Powyższe metody mają jedną wspólną cechę – wykorzystuje się je niejako przy okazji, w międzyczasie, nie do końca świadomie, a już na pewno nie po to, żeby powtarzać gramatykę, rozbierać zdania na części, tłumaczyć cokolwiek i zapamiętywać (choć oczywiście tłumaczenie tego i owego jest dozwolone, jeśli czujemy taką potrzebę). Oczywiście nie są to jakieś odkrywcze sposoby, ale za to – skuteczne. Ja dorzucam do nich jeszcze jedną pozycję, którą również polecam – ale o tym będzie jeszcze osobny wpis.

5. Powtarzając słówka z programem Profesor Pierre Słownictwo 6.0. Jest to program, który jak na razie (a korzystam z niego od ponad miesiąca) najbardziej przypadł mi do serduszka jeśli chodzi o skuteczną naukę słownictwa. I z czystym sumieniem umieszczam go na liście aktywności nie stanowiących „prawdziwej” nauki, bo kluczem w korzystaniu z niego jest systematyczność, a nie natychmiastowe wykucie na pamięć, zaś każdego dnia powtórki i nauka słówek nie zajmują więcej niż pół godziny (mogą mniej). Można się więc z tym uporać w międzyczasie, zwłaszcza że Pierre sam ustala nam powtórki na dany dzień.

Zastanawiam się jeszcze cały czas, jak długo może trwać tego rodzaju „dieta”. Ja do tej pory nie przekroczyłam dwóch tygodni bez podręczników i notatek, ale myślę że zależy to od dwóch rzeczy: poziomu zaawansowania (im niższy poziom, tym krótsze powinny być przerwy) i zwykłej częstotliwości nauki (i znowu – im rzadziej mamy w zwyczaju się uczyć, na tym krótsze przerwy powinniśmy sobie pozwalać). Pewnie mają tu też znaczenie jakieś indywidualne predyspozycje. Ciekawa jestem, jakie odczucia mają w tym zakresie inne osoby uczące się języków? Czy robicie sobie przerwy, jak długie i czy odcinacie się wtedy kompletnie od tego języka? Czy trudno Wam potem wrócić do regularnej nauki i czy macie uczucie, że wszystko zapomnieliście, czy raczej, że wszystko Wam się poukładało i nabrało sensu?